Του Αντώνη Μπέζα, πρώην υπουργού

Ένα χρόνο μετά την ανάληψη της εξουσίας από την ετερόκλητη  συμμαχία των ΣΥΡΙΖΑ- ΑΝΕΛ, η   κυβέρνηση κλονίζεται  από το βάρος της εσωτερικής ασφυξίας που η ίδια έχει προκαλέσει, από τις πιέσεις των ξένων που φαίνονται ανένδοτοι και κυρίως από τις προσδοκίες που καλλιέργησε και τα ψέματα που είπε. Εκείνο που προκαλεί  και εξοργίζει τους πολίτες,  περισσότερο και από τα ίδια τα μέτρα, είναι η πολιτική εξαπάτηση, οι υποσχέσεις και οι προσδοκίες που αποδείχθηκαν κίβδηλες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι αντιδράσεις των αγροτών, που αυτή τη φορά  είναι πιο έντονες από τα προηγούμενα χρόνια, αφού προφανώς φέρνουν στο νου τους  τις θεατρικές παρελάσεις του κ. Τσίπρα και των στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ  στα μπλόκα με τα τρακτέρ.

Προσωπικά έχω  κρατήσει  επιφυλακτική στάση απέναντι στις κατά καιρούς διεκδικήσεις των αγροτών, γιατί  ένα από τα βασικά προβλήματα  της χώρας –που ευθύνεται κατά ένα μέρος για την κατάσταση που βρισκόμαστε- είναι η διακριτική μεταχείριση συγκεκριμένων κλάδων από εμάς τους πολιτικούς και η έλλειψη ισονομίας λόγω πολιτικών σκοπιμοτήτων.  Δε συμμετέχω ακόμη σε  κινητοποιήσεις, παρότι παρακολουθώ από κοντά τα αγροτικά θέματα, γιατί πιστεύω ότι δε χρειάζονται ακραίες ενέργειες  που δυσκολεύουν ακόμη περισσότερο την κατάσταση της οικονομίας και ορισμένες φορές αδικούν τους ίδιους τους παραγωγούς.

 Ειδικά όμως για τον αγροτικό τομέα,  τα οριζόντια μέτρα της κυβέρνησης είναι πέρα για πέρα άδικα και κινούνται σε  εντελώς λανθασμένη κατεύθυνση. Η χώρα δεν μπορεί να βγει από την κρίση χωρίς ισχυρό πρωτογενή τομέα και οι αγρότες, ιδιαίτερα οι νέοι αγρότες, πρέπει να είναι οι πρωταγωνιστές της παραγωγικής της ανασυγκρότησης. Δυστυχώς, το ασφαλιστικό, φέρνει πάλι στο προσκήνιο το αγροτικό ζήτημα και δεν είναι το μοναδικό πρόβλημα.  Το ασφαλιστικό έρχεται να προστεθεί σε μια σειρά από άλλα υπαρκτά προβλήματα, σε μια  εξαιρετικά δύσκολη συγκυρία.

Πρώτα απ’ όλα  στην μεγάλη  αύξηση του κόστους παραγωγής, που προκλήθηκε λόγω της αύξησης του ειδικού φόρου κατανάλωσης στο αγροτικό πετρέλαιο (από  1.10.2015 αύξηση από 66 στα 200 ευρώ το χιλιόλιτρο, δηλαδή κατά 134 ευρώ και από 1.10.2016 περαιτέρω αύξηση από 200 στα 330 ευρώ το χιλιόλιτρο, δηλαδή κατά 130 ευρώ)  και της αύξησης του  ΦΠΑ στα γεωργικά εφόδια και τα κτηνιατρικά φάρμακα (από 13% σε 23%). Εμμέσως το κόστος παραγωγής επηρεάζεται και από την αύξηση της προκαταβολής του φόρου εισοδήματος (από 27,5% σταδιακά στο 100%), από τη φορολόγηση των κοινοτικών ενισχύσεων με το ν.4328/2015 που διορθώθηκε στη συνέχεια εν μέρει με το αφορολόγητο των 12.000 ευρώ αλλά και από την αύξηση του ΦΠΑ των συσκευασμένων αγροτικών προϊόντων στο 23%. Όλα αυτά αποτελούν έργα και ημέρες της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ.

 

Αλλά και η μη ομαλή καταβολή των κοινοτικών ενισχύσεων επιβάρυνε ακόμη περισσότερο την κατάσταση. Πρόσφατα πραγματοποιήθηκε η προκαταβολή των ενισχύσεων για το 2015, το οποίο αποτελεί το έτος βάσης προσδιορισμού των ενισχύσεων της περιόδου 2015- 2020. Από τους 676.000 δικαιούχους δεν πληρώθηκαν οι 112.000 και ταυτόχρονα παρατηρήθηκε υψηλό ποσοστό λανθασμένου υπολογισμού δικαιωμάτων. Ειδικά στην κτηνοτροφία, παραμένει ακόμη άλυτο το πρόβλημα με τους βοσκοτόπους που επηρεάζει και την καταβολή των εξισωτικών αποζημιώσεων στους παραγωγούς των ορεινών και μειονεκτικών περιοχών ενώ  χρηματοδοτικά προγράμματα όπως της βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας, αυτόχθονων φυλών κλπ έχουν σοβαρή υστέρηση πληρωμών στους δικαιούχους.

Σε σχέση με το Ασφαλιστικό, το «προσχέδιο Κατρούγκαλου», στη  χαμηλότερη κατηγορία ασφάλισης, δηλαδή στους αγρότες με ετήσιο εισόδημα κάτω των 5000 ευρώ, που αποτελούν  το 85% περίπου του συνόλου, προκαλεί ετήσια επιβάρυνση κατά 426 ευρώ το 2016 που προοδευτικά αυξάνεται στα 763 ευρώ το 2019. Αύξηση δηλαδή κατά 56% το 2016, και διπλασιασμός των εισφορών το 2019. Το σοβαρότερο όμως μειονέκτημα της κυβερνητικής πρότασης –που αποδεικνύει  τις ιδεολογικές  αγκυλώσεις των κυβερνώντων- είναι ότι τιμωρεί στην κυριολεξία το νέο άνθρωπο που θέλει να δραστηριοποιηθεί στον αγροτικό τομέα. Αν ένας νέος ξεκινήσει φέτος, το 2016, αγροτική δραστηριότητα και πετύχει ικανοποιητικό φορολογητέο εισόδημα (για παράδειγμα 10.000 ευρώ), τότε θα κληθεί την επόμενη χρονιά, το 2017, να καταβάλλει εισφορές αυξημένες κατά 1340 ευρώ ετησίως, δηλαδή αυξημένες κατά 180% περίπου σε σχέση με το υφιστάμενο σύστημα.

Και δεν υπάρχει μόνο το λάθος της αύξησης των ασφαλιστικών εισφορών. Υπάρχει και η πρόταση για κατάργηση του ΟΓΑ, μέσα από τη διαδικασία  διοικητικής ενοποίησης των Ταμείων. Ο ΟΓΑ όμως, δεν έχει τα χαρακτηριστικά ενός αμιγώς ασφαλιστικού Ταμείου. Είναι κυρίως ένας προνοιακός φορέας και επομένως  η αξιολόγησή του δεν μπορεί να γίνεται μόνο με ασφαλιστικά κριτήρια. Εξάλλου, ο ΟΓΑ, μόλις το 1997 άρχισε να αποκτά χαρακτηριστικά ασφαλιστικού Ταμείου με το  ν.2458/1997. Ούτε μπορούν κάποιοι από την κυβέρνηση να μιλούν για αυτόν, με τον τρόπο που μιλούν για τα άλλα Ταμεία. Η διατήρηση του ΟΓΑ ως αυτόνομου Ταμείου είναι σήμερα πιο απαραίτητη από ποτέ.  Η συγχώνευσή του μπορεί να βυθίσει πολλούς ανθρώπους σε απελπισία. Θα το επιχειρήσει η κυβέρνηση; Ένας Γάλλος συγγραφέας είπε κάποτε: «Υπάρχουν κάποιοι χειρότεροι από τους ανίκανους: Αυτοί που είναι ικανοί για όλα».

 

(Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Πρωινός Λόγος Ιωαννίνων» την Τετάρτη 10.2.2016)