Η εμπορική και οικονομική επανασύνδεση της Θεσπρωτίας με το ζωτικό χώρο της νοτίου Αλβανίας, σχεδιάσθηκε και υλοποιήθηκε σε τοπικό επίπεδο τα προηγούμενα χρόνια πάνω σε τρείς βασικές κατευθύνσεις:

- Την υλοποίηση του οδικού άξονα Μαυρομάτι- Κονίσπολη- Άγιοι Σαράντα (εντάχθηκε και χρηματοδοτήθηκε από το Ελληνικό Σχέδιο Οικονομικής Ανασυγκρότησης των Βαλκανίων και έχει κατασκευασθεί στο μεγαλύτερο μέρος του).
 

- Τη λειτουργία νέων τελωνειακών υπηρεσιών και την ανάπτυξη διασυνοριακών επαφών (η δίοδος του Μαυροματίου   αναβαθμίστηκε σε Τελωνείο Β΄ Τάξης με πλήρη μεθοριακό σταθμό, δυνατότητα εξαγωγής και εισαγωγής όλων σχεδόν των προϊόντων, αστυνομία κλπ, η αφύλακτη διάβαση του Αμπελώνα σε Τελωνείο Γ΄ Τάξης ενώ η δημιουργία του Γραφείου Διασύνδεσης του Επιμελητηρίου Θεσπρωτίας στους Αγίους Σαράντα χρηματοδοτήθηκε από το πρόγραμμα  Interreg III).
 

- Τη σύνδεση της διόδου του Μαυροματίου με το λιμάνι της Ηγουμενίτσας και την Εγνατία Οδό μέσω της αναβάθμισης του οδικού άξονα Ηγουμενίτσας- Σαγιάδας (για τον οποίο  το 2009 ξεκίνησε η προκαταρκτική μελέτη και έκτοτε υπάρχει το απόλυτο κενό).
 

Αυτές οι επιλογές – που χρειάστηκε μεγάλη προσπάθεια και αποφασιστικότητα για να γίνουν αποδεκτές από τους πολιτικούς παράγοντες της Αθήνας, την υπαλληλική γραφειοκρατία  και το συνδικαλισμό- ανέδειξαν και αναβάθμισαν τη στρατηγική θέση της Θεσπρωτίας σε σχέση με τη γείτονα χώρα και ταυτόχρονα λειτούργησαν ως εργαλεία ενίσχυσης της ελληνικής παρουσίας στην εθνικά ευαίσθητη περιοχή της νοτίου Αλβανίας όπου διαβιεί μεγάλο μέρος των ομογενών μας.
 

Τα σχέδια για το κλείσιμο τελωνείων στην Ήπειρο, όπως του Αμπελώνα ή  την κατάργηση της διοικητικής αυτονομίας άλλων, όπως του Μαυροματίου, είναι φυσικό να έχουν προκαλέσει αντιδράσεις. Δε χρειάζεται να επικαλεστώ και να επαναλάβω επιχειρήματα όπως η διευκόλυνση της εξαγωγικής δραστηριότητας των τοπικών επιχειρήσεων, η συνεχώς αυξανόμενη διέλευση επιβατών και προϊόντων, η ενίσχυση των τελωνειακών ελέγχων κλπ για να υπερασπιστώ τη συνέχιση του σημερινού καθεστώτος   λειτουργίας τους.

Εξάλλου, οι κινήσεις αυτές του Υπουργείου Οικονομικών έρχονται να προστεθούν ειδικά για τη Θεσπρωτία, σε μια σειρά άλλων ενεργειών όπως η αναστολή λειτουργίας της Ελεγκτικής Υπηρεσίας Τελωνείων (ΕΛΥΤ) στην Ηγουμενίτσα, η εγκατάλειψη της κατασκευής κτιρίου στην Ηγουμενίτσα για τη συγκέντρωση όλων των υπηρεσιών και η αναμενόμενη κατάργηση των ΔΟΥ Παραμυθιάς και Φιλιατών, ενέργειες που θα μπορούσαν  ίσως να δικαιολογηθούν από την κυβέρνηση λόγω της ανάγκης δραστικών περικοπών στις λειτουργικές δαπάνες του Δημοσίου στη  δύσκολη περίοδο που διέρχεται η χώρα. Αυτά  όμως τα ζητήματα, όσο σημαντικά και αν είναι, έπονται του πολιτικού προβλήματος που δημιουργείται με τη σχεδιαζόμενη  αναδιοργάνωση των τελωνειακών υπηρεσιών της Ηπείρου.

Το πολιτικό πρόβλημα έγκειται στην υποβάθμιση της στρατηγικής θέσης της Θεσπρωτίας και στη σταδιακή ακύρωση  της πλησιέστερης πύλης της χώρας  προς τη νότια Αλβανία, μέσω της Θεσπρωτίας. Το πρώτο αφορά εμάς τους Θεσπρωτούς και τα τοπικά μας συμφέροντα. Το δεύτερο αφορά ολόκληρη την Ήπειρο και τα εθνικά συμφέροντα  γενικότερα.
 

Την ώρα που οι Αλβανοί έχουν πλέον αποδεχθεί, στο πλαίσιο της προσέγγισής τους με την Ευρώπη, τη σπουδαιότητα της Θεσπρωτίας στις σχέσεις καλής γειτονίας με την Ελλάδα και έχουν κατασκευάσει νέες σύγχρονες κτιριακές υποδομές στο Μαυρομάτι, εμείς σχεδιάζουμε (σε συνδυασμό με την παύση χρηματοδότησης του οδικού άξονα Μαυρομάτι- Άγιοι Σαράντα και την εγκατάλειψη του κάθετου στην Εγνατία Οδό άξονα Ηγουμενίτσας- Σαγιάδας), να κλείσουμε τη δίοδο του Αμπελώνα και να υποβαθμίσουμε το τελωνείο του Μαυροματίου. Και τα δύο όμως αυτά τελωνεία, δεν έχουν την ίδια «βαρύτητα» με το τελωνείο για παράδειγμα της Άρτας ή τα τελωνεία του Νυδρίου και των Παξών και «όποιος δεν το καταλαβαίνει, δεν ξέρει που πατά και που πηγαίνει…».

 

(*) Ο Αντώνης Μπέζας είναι πρώην υφυπουργός Οικονομικών