Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,

 

Είναι γνωστό, ότι η Οικονομική και Νομισματική Ένωση (ΟΝΕ) αποτελεί  τον πυρήνα της Ε.Ε.  Η οικονομική όμως κρίση  και οι σοβαρές επιπτώσεις της στις ευρωπαϊκές οικονομίες και τις κοινωνίες, έχουν αναγκάσει το τελευταίο διάστημα την Ε.Ε. να προχωρήσει σε σημαντικά βήματα, προκειμένου να αντιμετωπίσει τις ανεπάρκειες της αρχικής αρχιτεκτονικής της ΟΝΕ.

 

Έτσι λοιπόν, στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Δεκεμβρίου, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Ένωσης, συμφωνήθηκε η θέσπιση του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού για την εποπτεία των τραπεζών και αποφασίσθηκε να προχωρήσουν οι αναγκαίες νομοθετικές πρωτοβουλίες για τον Ενιαίο Μηχανισμό Εξυγίανσης των προβληματικών τραπεζών.

 

Στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ιουνίου, ο Πρόεδρος Van Rompuy  θα παρουσιάσει μέτρα για  την επιτάχυνση της ολοκλήρωσης της ΟΝΕ, μαζί με έναν οδικό χάρτη με δεσμευτικά χρονοδιαγράμματα για την εφαρμογή αυτών των μέτρων.

Και ενώ όλα αυτά είναι σε εξέλιξη, έρχεται ξαφνικά η πρόσφατη απόφαση  του Eurogroup για το πρόγραμμα στήριξης της κυπριακής οικονομίας, για να   συνταράξει, όλα όσα έχουν δρομολογηθεί.

 

Θα μου επιτρέψετε να επαναλάβω κάτι το οποίο είπα και χθες, στη συζήτηση που άνοιξε στην Ολομέλεια της Βουλής για το ίδιο θέμα. Εδώ   συνέβη,  κατά κάποιο τρόπο, για όλους εμάς που πιστεύουμε στην ελεύθερη οικονομία της αγοράς, το «προπατορικό αμάρτημα».

 

Για πρώτη φορά προτάθηκε να φορολογηθούν  άμεσα καταθέσεις  και μάλιστα με οριζόντιο τρόπο, ακόμη και αυτές που είναι εγγυημένες σύμφωνα με την κοινοτική νομοθεσία. Και το  γεγονός αυτό  δημιουργεί τεράστια ανησυχία,  όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά  και σε ολόκληρη την Ευρώπη. Και δημιουργεί ανησυχία, γιατί στην ουσία έχουμε μια βαθιά ρωγμή στην διαδικασία για την εμβάθυνση της οικονομικής και νομισματικής ενοποίησης.

 

Η Κύπρος  βέβαια έχει ιδιαιτερότητες. Έχει έναν υπερτροφικό τραπεζικό τομέα (18 δις ΑΕΠ και 68 δις ευρώ  καταθέσεις), σε σχέση με την πραγματική οικονομία της, έχει σοβαρό έλλειμμα ανταγωνιστικότητας και έχει επίσης έναν τραπεζικό τομέα με παθογένειες, γνωστές εδώ και χρόνια, που η κρίση όμως τώρα τις έχει φέρει στην επιφάνεια, με πολύ πιο έντονο τρόπο απ’ ότι στο παρελθόν, όταν πολλά πράγματα κρύβονταν κάτω από το χαλί.

 

 Σε κάθε περίπτωση όμως, προσωπικά πιστεύω ότι επειδή η κατάσταση είναι πάρα πολύ σοβαρή,  πρέπει να αντιμετωπίσουμε τα πράγματα πολύ προσεκτικά, με ψυχραιμία και  υπευθυνότητα, παρακολουθώντας και τις αποφάσεις του Κυπριακού Κοινοβουλίου  αλλά και τις ενέργειες που βρίσκονται σε εξέλιξη από την Κυπριακή Κυβέρνηση, ενέργειες που πρέπει γρήγορα να τελεσφορήσουν γιατί αυτή η κατάσταση δεν μπορεί να παρατείνεται για πολύ.

 

Και πρέπει να το  κάνουμε,  όχι μόνο γιατί η δική μας πολιτική θέση δεν μπορεί να είναι παρά η στήριξη των αποφάσεων της Κυπριακής Δημοκρατίας, όπως αυτές εκφράζονται από τους νόμιμους εκπροσώπους της,   αλλά κυρίως, γιατί  δεν πρέπει  να προκαλέσουμε αποσταθεροποίηση στην Κύπρο, αφήνοντας αυτό το σοβαρό θέμα της κυπριακής δοκιμασίας να διολισθήσει στο επίπεδο της εσωτερικής πολιτικής αντιπαράθεσης για την εξυπηρέτηση  μικροπολιτικών κομματικών επιδιώξεων.

 

Γιατί δυστυχώς,  στο βωμό της δημαγωγίας, θυσιάζουμε τα πάντα και δε διδασκόμαστε από τα λάθη του παρελθόντος. Και αναφέρομαι βέβαια στη στάση των Ανεξάρτητων Ελλήνων, που δήλωσαν ότι κατέθεσαν πρόταση μομφής κατά του Υπουργού Οικονομικών και στη στάση του κόμματος της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, που τα  στελέχη του έχουν ήδη ζητήσει την παραίτηση της ελληνικής Κυβέρνησης, γεγονός που αποτελεί ακραία πράξη ανευθυνότητας αυτές τις κρίσιμες στιγμές,  και μάλιστα από τους ανθρώπους που πρότειναν τη φορολόγηση των καταθέσεων ως ένα μέτρο για την έξοδο της πατρίδας μας από την κρίση.

 

Ποια θα πρέπει να είναι  η δική μας απάντηση  στην κατάσταση που έχει διαμορφωθεί; Η  ελληνική απάντηση θα πρέπει νομίζω να είναι πολύ συγκεκριμένη. Αυτή που προκύπτει και απορρέει, από τις δικές μας τραυματικές εμπειρίες των τελευταίων χρόνων.

Τι δείχνει λοιπόν η πρόσφατη ελληνική εμπειρία;

 

 

Σε μια νομισματική ένωση θα πρέπει να υπάρχουν μηχανισμοί που θα αποτρέπουν τέτοιες κρίσεις, όπως επίσης και  μηχανισμοί που θα μπορούν να τις επιλύουν στην περίπτωση που συμβούν. Δεν είχαμε καμιά από αυτές τις «δικλείδες ασφαλείας», τώρα πρέπει να δημιουργηθούν και  δύο.

 

Η κυπριακή κρίση κάνει ακόμη πιο επιτακτική την ανάγκη προώθησης αυτών των ζητημάτων. Ακριβώς τώρα είναι μεγαλύτερη ανάγκη από ποτέ, να ολοκληρωθεί  η Τραπεζική Ένωση, που αποφασίσθηκε τον περασμένο  Δεκέμβριο και που αποτελεί  την μεγαλύτερη απάντηση στην οικονομική και δημοσιονομική κρίση .

 

Ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός  των τραπεζών  και ο Ενιαίος Μηχανισμός Εξυγίανσης των προβληματικών τραπεζών, θα πρέπει   να λειτουργήσουν πλήρως  και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, να καλύπτουν όλες τις τράπεζες της ευρωζώνης, να προβλέπουν τη  συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στο κόστος εξυγίανσης και να συμπληρωθούν  με τον Ενιαίο Μηχανισμό Εγγύησης των Καταθέσεων, που θα διασφαλίσει την προστασία των καταθετών σε επίπεδο ΕΕ.

 

Επιπλέον,  ο Ενιαίος Μηχανισμός Εξυγίανσης θα πρέπει να ανακεφαλαιοποιεί απ’ ευθείας τις προβληματικές τράπεζες χωρίς την επιβάρυνση του δημόσιου χρέους των καρτών, και ταυτόχρονα, θα πρέπει να προβλέπεται η δυνατότητα αναδρομικής εφαρμογής της άμεσης ανακεφαλαιοποίησης και στα κράτη που βρίσκονται σε ειδικά προγράμματα προσαρμογής, όπως η χώρα μας.

 

Τέλος, ως προς το ρόλο των εθνικών Κοινοβουλίων, δεν υπάρχει νομίζω καμιά αμφιβολία ότι η ενίσχυση του κοινοβουλευτισμού αποτελεί τον πιο κατάλληλο τρόπο για να λειτουργεί ο δημοκρατικός έλεγχος και για να δοθεί μεγαλύτερη δημοκρατική νομιμότητα στις αποφάσεις που λαμβάνονται αλλά και στις διαδικασίες που οδηγούν σε αυτές και μάλιστα σε μια εποχή  που Ε. Επιτροπή με τα νέα νομοθετήματα (πχ διπλό πακέτο μέτρων) αποκτάει ακόμη μεγαλύτερη δύναμη σε σχέση με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

 

Επειδή όμως κινούμαστε ήδη στα όρια της εθνικής κυριαρχίας, τα  εθνικά Κοινοβούλια  θα πρέπει  να αποκτήσουν το αίσθημα της ιδιοκτησίας της προσπάθειας που γίνεται σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Για να συμβεί  κάτι τέτοιο, θα πρέπει να υπάρχει εκ των προτέρων ενημέρωση, με  συμμετοχή των εθνικών Κοινοβουλίων στις διαδικασίες της ευρωπαϊκής ενοποίησης και όχι πολιτικές τετελεσμένων γεγονότων.