Με γρήγορες και αποφασιστικές κινήσεις
Του Αντώνη Μπέζα
πρ. Υφυπουργού Οικονομίας και Οικονομικών
Στον τομέα των εσόδων, κάθε ημέρα που περνάει δεν ξαναγυρίζει. Η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Οικονομικών παρακολουθεί τους τελευταίους μήνες να χάνονται φορολογικά έσοδα εξαιτίας της εμμονής στη χρονοβόρα διαδικασία της διαβούλευσης, σε μία συγκυρία που οι αγορές επιμένουν για αποτελεσματικές κινήσεις.
Επιπλέον, οι συνεχείς διαρροές, οι προαναγγελίες, τα σενάρια και οι παλινωδίες οδηγούν σε αντίθετα αποτελέσματα όπως η φυγή κεφαλαίων στο εξωτερικό και η αποθεματοποίηση στις φορολογικές αποθήκες μεγάλων ποσοτήτων ποτών, τσιγάρων και καυσίμων με τον παλιό φόρο.
Αν σε όλα αυτά προστεθεί ο αποσυντονισμός του φοροεισπρακτικού μηχανισμού τους τελευταίους μήνες, τότε εύκολα προκύπτει γιατί τα φορολογικά έσοδα παρουσιάζουν τον Οκτώβριο, Νοέμβριο και Δεκέμβριο αρνητικό πρόσημο.
Είναι προφανές ότι το νέο φορολογικό νομοσχέδιο που θα κατατεθεί στη Βουλή, δεν πρόκειται ούτε να αναμορφώσει από μόνο του το φορολογικό σύστημα της χώρας, ούτε να πατάξει τη φοροδιαφυγή. Εξάλλου ο χρόνος προετοιμασίας του είναι τόσο μικρός για ένα τόσο μεγάλο θέμα. Το Δημόσιο μάλιστα θα εισπράξει πρόσθετα έσοδα από τον επόμενο χρόνο.
Η αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής και η διασφάλιση φορολογικής δικαιοσύνης είναι μία εξαιρετικά πολυπαραμετρική υπόθεση, που απαιτεί συνολικό σχεδιασμό. Στην τρέχουσα όμως δυσμενή οικονομική συγκυρία – που η απώλεια εσόδων λόγω της ύφεσης θα πρέπει να αντισταθμιστεί έγκαιρα – η προσπάθεια αυτή θα μπορούσε να γίνει με μία διαδικασία βήμα προς βήμα και με γρήγορες κινήσεις που να δείχνουν αποφασιστικότητα. Για να γίνει αυτό, υπάρχει ήδη έδαφος προετοιμασμένο από την προηγούμενη κυβέρνηση. Θα αναφέρω δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα.
Ο ν.3784 που ψηφίστηκε τον Ιούλιο του 2009, προβλέπει ότι τα πρατήρια υγρών καυσίμων είναι υποχρεωμένα εντός έξι μηνών να έχουν τοποθετήσει συστήματα ελέγχου εισροών–εκροών και συνδεδεμένες ταμειακές μηχανές. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να έχουν εκδοθεί οι κοινές υπουργικές αποφάσεις που καθορίζουν τους όρους και τις διαδικασίες εγκατάστασης. Αυτές οι αποφάσεις δεν έχουν εκδοθεί και καμία προεργασία δεν έχει γίνει μέχρι σήμερα.
Ο ν.3775 που ψηφίστηκε επίσης τον Ιούλιο του 2009, εκσυγχρόνισε τη φορολογική νομοθεσία για τις ενδοομιλικές συναλλαγές και την υποκεφαλαιοδότηση των επιχειρήσεων. Στόχος ήταν να περιοριστούν τα φαινόμενα τεχνητής μεταφοράς κερδών σε χώρες με χαμηλούς φορολογικούς συντελεστές και εμφάνισης μειωμένων κερδών μέσω δανεισμού μεγάλων ποσών από άλλη συνδεδεμένη εταιρεία. Αμέσως μετά συστάθηκε επιτροπή για την έκδοση των απαιτούμενων υπουργικών αποφάσεων. Η επιτροπή αυτή καταργήθηκε μετά τις εκλογές του Οκτωβρίου.
Και οι δύο αυτές παρεμβάσεις, αν είχαν από την αρχή υιοθετηθεί και δρομολογηθεί –μία νέα κυβέρνηση πρέπει να συνεχίζει στα θετικά της προηγούμενης γιατί αυτό αποδεικνύει υπευθυνότητα– θα είχαν τεθεί σε εφαρμογή έως τα τέλη Ιανουαρίου και θα είχαν αρχίσει να αποδίδουν έσοδα στους κρίσιμους τομείς της λαθρεμπορίας καυσίμων και της φορολόγησης των πολυεθνικών ομίλων.
Είναι καιρός το οικονομικό επιτελείο να αφήσει τις πολλές δηλώσεις που προκαλούν σύγχυση και να προχωρήσει σε στοχευμένες κινήσεις αξιοποιώντας τη θετική κληρονομιά και την εμπειρία των προηγούμενων ετών. Αντί όλα να συζητούνται και οι αποφάσεις να καθυστερούν, μπορεί να επιλέγονται παρεμβάσεις τέτοιες, ώστε να βαδίζουμε σε δρόμους που έχουν ήδη χαραχθεί.
(Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Ελεύθερος Τύπος την Τρίτη 9.2.2010)