Ο Επίτροπος  A. Semeta, αρμόδιος για θέματα Φορολογίας, Τελωνειακής Πολιτικής και Καταπολέμησης της Απάτης, δήλωσε μιλώντας στην ελληνική Βουλή ότι δε φαίνεται να υπάρχουν δημοσιονομικά περιθώρια για τη μείωση του συντελεστή ΦΠΑ στην εστίαση, ότι δεν προκύπτει από τις μελέτες πως η μείωση των συντελεστών είναι ο ενδεδειγμένος τρόπος για να  αντιμετωπιστούν προβλήματα σε  συγκεκριμένους κλάδους της οικονομίας και ότι γενικά η Επιτροπή είναι αντίθετη με τη χρήση μειωμένων συντελεστών. Αν και σεβαστή  η άποψη του κ. Επιτρόπου, ας δούμε όμως ποιά είναι η πραγματικότητα. 

Η  Ελλάδα εφάρμοζε μειωμένο συντελεστή στην εστίαση γιατί της είχε δοθεί κατ’ εξαίρεση  η δυνατότητα με τη Συνθήκη προσχώρησης  στην ΕΟΚ το 1981. Η εξαίρεση, που δόθηκε για την ενίσχυση της απασχόλησης και  του τουρισμού, ίσχυσε μετά τη λήξη της παράτασης που είχε λάβει η χώρα μας για την εφαρμογή  του ΦΠΑ (δηλαδή  από 1.1.1987).  Η  δυνατότητα  αυτή δεν είχε δοθεί σε άλλα κράτη - μέλη και αποτέλεσε, κυρίως για τη Γαλλία, αίτημα σε ανώτατο πολιτικό επίπεδο, το οποίο και επανερχόταν σε κάθε συζήτηση μειωμένων συντελεστών στο  Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, συναντώντας πάντα τη σθεναρή αντίσταση της Γερμανίας.

Η  Ευρωπαϊκή Επιτροπή προκειμένου να αναθεωρήσει το σύστημα των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ, ανέθεσε το 2007 σε ανεξάρτητο οικονομικό οργανισμό (Copenhagen Economics) την εκπόνηση  μελέτης για τον οικονομικό αντίκτυπο των μειωμένων συντελεστών (στην κατανομή  του εισοδήματος, την  οικονομική ανάπτυξη κλπ). Στη μελέτη, που παραδόθηκε το Μάιο του 2007, καταγράφονται πράγματι  επιφυλάξεις για  τη χρήση  των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στην  άσκηση οικονομικής (και έμμεσα κοινωνικής) πολιτικής, δεδομένου ότι προκρίνονται άλλες πιο αποτελεσματικές παρεμβάσεις όπως οι άμεσες επιδοτήσεις. Ωστόσο, για τις  υπηρεσίες εστίασης και τις υπηρεσίες εντάσεως εργασίας, που παρέχονται τοπικά και δε  στρεβλώνουν τον ανταγωνισμό στην Ενιαία Αγορά, η μελέτη αναφέρεται στη θετική σχέση που υπάρχει μεταξύ μειωμένων συντελεστών, απασχόλησης και ανάπτυξης, αφήνοντας στην Ε.Ε. την ευχέρεια  για ευρύτερη χρήσητους.

Στηριζόμενη στη συγκεκριμένη  μελέτη, η Επιτροπή υπέβαλε στο Συμβούλιο σχετική πρόταση, η οποία υιοθετήθηκε (πρόκειται για την Οδηγία 2009/47/ΕΚ)  και με την οποία παρέχεται σε όλα τα κράτη - μέλη η δυνατότητα επιβολής μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ στις υπηρεσίες εστίασης. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην ανάλυση των οικονομικών επιπτώσεων της Οδηγίας, η ίδια η  Επιτροπή επιχειρηματολογεί υπέρ του μειωμένου συντελεστή για την ενίσχυση της απασχόλησης. Σημειώνεται ότι αν δεν υπήρχε η μνημονιακή υποχρέωση, και η Ελλάδα θα μπορούσε να επανέλθειστο μειωμένο συντελεστή χωρίς προηγούμενη απόφαση  θεσμικού κοινοτικού οργάνου.

Σήμερα, με βάση αυτή την Οδηγία, 13 κράτη- μέλη (Βέλγιο, Ισπανία, Γαλλία, Ιρλανδία, Ιταλία, Κύπρος, Λιθουανία, Ολλανδία, Αυστρία, Πολωνία, Σλοβενία,  Φινλανδία και Σουηδία), επιβάλλουν μειωμένο συντελεστή  στην εστίαση. Μεταξύ τους είναι και κράτη που παραδοσιακά εκφράζουν σε πολιτικό επίπεδο ισχυρές επιφυλάξεις για τη χρήση μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ (Φινλανδία, Αυστρία, Σουηδία) και υπερασπίζονται  σθεναρά τη δημοσιονομική  πειθαρχία. Επίσης, στα πλαίσια των διαδικασιών του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου η  Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στις πρόσφατες συστάσεις που έχει  απευθύνει στα κράτη- μέλη, δεν αναφέρεται σε καμία περίπτωση στην κατάργηση  των μειωμένων συντελεστών σε υπηρεσίες εστίασης.

Επομένως, ο ισχυρισμός του Επιτρόπου Semeta ότι η Επιτροπή  τάσσεται γενικά κατά της χρήσης μειωμένων συντελεστών δεν ευσταθεί, γιατί ήδη υπάρχουν χώρες που κάνουν χρήση τέτοιων συντελεστών. Επιπλέον, οι μελέτες δείχνουν πως η μείωση του συντελεστή ΦΠΑ στην εστίαση έχει ευεργετικά αποτελέσματα, αφού   με βάση αυτές τις μελέτες υιοθετήθηκε η Οδηγία 2009/47/ΕΚ. Τέλος, η πρόσφατη  δήλωση του αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών κ. Χρ. Σταικούρα στη Βουλή ότι τα ετήσια έσοδα, από τη μετάβαση του ΦΠΑ στην εστίαση από το 13% στο 23%, ήταν υποπολλαπλάσια από αυτά που είχαν αρχικά προβλεφθεί ενώ ταυτόχρονα έκλεισαν επιχειρήσεις και ενισχύθηκε η φοροδιαφυγή, δείχνει ξεκάθαρα  ότι υπάρχουν  τα δημοσιονομικά περιθώρια που αναζητά ο κ. Semeta.